„Czcij ojca swego” to gorzka i poruszająca opowieść o zranionym dzieciństwie oraz młodości, która zawsze żywi nadzieję na lepsze jutro. Na kartach swojej powieści Ela Sidi kreśli sugestywne emocjonalnie krajobrazy, których tłem jest rzeczywistość PRL – wprawdzie widziana z perspektywy dziecka, lecz pozbawiona infantylizmu i sentymentalnego idealizowania. Odważny styl autorki intryguje przenikliwością oraz intensywnością odczuć.

W surowych dekoracjach Polski przełomu lat 70. i 80. XX wieku toczy się życie wychowywanej przez ojca-alkoholika Ani. Dziewczynka doświadcza okrucieństwa ze strony najbliższego człowieka, ale dziecięca mądrość i wrażliwość pomagają jej budować własny świat, którego fundamentem staje się miłość. Historia bolesna, lecz niepozbawiona optymizmu, bo choć dziewczynka cierpi i nienawidzi za doznawane krzywdy to zarazem bezwarunkowo kocha i uczy się wybaczać.

„Czcij ojca swego” to powieść z gatunku tych, które są tak prawdziwe i mocne, że mogło je napisać tylko życie. I choć konfrontuje czytelników z ciemną stroną ludzkiej natury, to jednocześnie przypomina, że karta ludzkiego losu zawsze może się odwrócić.

Ela Sidi (ur.1965) – polska pisarka mieszkająca w Izraelu, tłumaczka z języka hebrajskiego, autorka bloga „Gojka z Izraela”. Ceniona publicystka, nominowana do Nagrody PAP i uhonorowana w 2014 roku laurem „Grand Press”. Jej głośny bestseller „Izrael oswojony”, znalazł się na liście książek nominowanych do Nagrody im. Beaty Pawlak.

Najważniejsze odkrycia psychologii spisane i wyjaśnione w jednej małej książeczce.

Czy uważasz, że piękni ludzie są również mądrzy?

Czy własne porażki tłumaczysz sytuacją, a sukcesy zdolnościami?

Czy często używasz sformułowania „wiedziałem, że tak będzie”?

Czy Twoja pamięć jest tendencyjna?

Czy uważasz, że po serii nieszczęść musi pojawić się w końcu szczęśliwy los?

Ludzie zazwyczaj podobnie odpowiadają na wszystkie te pytania. Dlatego właśnie psychologowie w wyniku wieloletnich badań mogli sformułować pewne prawa psychologiczne, które pokazują jak zazwyczaj postępujemy oraz błędy jakie zazwyczaj popełniamy.

Psychologowie odkryli również, że znajomość u siebie samego przynajmniej niektórych praw psychologicznych, a także powszechnie popełnianych błędów, ułatwia życie: pozwala dokończyć zadania mimo zmęczenia, ułatwia akceptację choroby i leczenie (przedłuża życie), zwiększa wytrwałość dążeń w obliczu porażki, słowem sprzyja samoregulacji.

Nie chodzi tu jednak o stałą obecność w myślach własnych ułomności ani o natychmiastową zmianę siebie! Przeciwnie idzie o zrozumienie swych (nawet błędnych) zachowań i ich akceptację. Prawidłowościom psychologicznym ulegamy wszyscy, wszyscy popełniamy błędy. Jednak sam fakt lepszego poznania siebie wpływa pozytywnie na wiele obszarów naszego życia.

Recenzowana książka wpisuje się w nurt poszukiwań sposobów pomocy ludziom w odnajdowaniu w sobie dróg autoterapii. Każdy chciałby poprawić sobie życie, umieć zaradzić złym emocjom, posiadać dar wykorzystania własnych myśli i swojego JA dla pozbycia się złych emocji. Aby tak mogło się stać niekoniecznie trzeba udać się do psychoterapeuty. Można pójść drogą poznania doświadczeń psychologów, którzy w wielu przeprowadzonych badaniach odkrywają zbiór uniwersalnych prawd (prawidłowości), którym ludzie ulegają.

Z recenzji prof. Terasy Słaby

Stan pandemii to niezwykle trudna sytuacja, w której trzeba podejmować niełatwe decyzje, i to na różnych szczeblach. To sytuacja dużej niepewności, więc zdarza się również, że panuje inercja decyzyjna. Na skutek owych decyzji ludzie poddają się (lub nie) przeróżnym zaleceniom medycznym i rygorom sanitarnym, są przy tym mniej lub bardziej skłonni do podejmowania ryzyka (bądź do jego unikania), a pośród rozmaitych emocji nierzadko doświadczają silnego lęku i depresji. O wszystkich tych kwestiach sporo do powiedzenia mają nauki behawioralne, w których od lat prowadzi się badania empiryczne na ten temat.

Sytuacja pandemii COVID-19, z którą obecnie mamy do czynienia, nie może być rozpatrywana wyłącznie jako problem medyczny. Od podejmowanych decyzji – a także od sposobu ich komunikowania – zależy bowiem zarówno ludzkie zdrowie i życie, jak i to, jak szybko uda się opanować kryzys.

Czworo znakomitych psychologów, reprezentujących różne subdyscypliny, przygotowało wieloaspektowe opracowanie dotyczące stanu pandemii, analizowanego właśnie z perspektywy pozamedycznej. Praca ta jest przeglądem tego zagadnienia, dokonanym z uwzględnieniem zarówno klasycznych już koncepcji teoretycznych, jak i wyników najnowszych ujęć oraz badań empirycznych. Autorzy omawiają między innymi takie kwestie, jak podmiotowość człowieka znajdującego się w niejasnej i niepewnej sytuacji, rola lęku w podejmowaniu decyzji i szacowaniu ryzyka, zaufanie do innych ludzi oraz do instytucji, tożsamość grupowa i poczucie wspólnotowości, znaczenie kapitału społecznego czy zautomatyzowane lub w pełni świadome rytuały indywidualne i społeczne.

Rozważania autorów zostały uzupełnione wprowadzeniem, które z perspektywy biologicznej wyjaśnia, czym jest pandemia, a także omówieniem różnic kulturowych i rozmaitych reakcji poszczególnych państw na kryzys pandemiczny.

Jeśli chcesz być szczęśliwą

i doznać cudu,

zostań wierną córką

żydowskiego ludu.

Takie słowa usłyszała młoda Truda Rosenberg od swojej mądrej matki jeszcze w dzieciństwie. I trzyma się ich przez całe życie. Opowieść Trudy Rosenberg zaczyna się we Lwowie w pięknej kamienicy, wśród eleganckiej elity lwowskiej inteligencji, do której należał jej ojciec, zamordowany potem 3 lipca 1941 roku na podwórzu więzienia, tak zwanych Brygidek.

Truda opowiada o swej wojennej tułaczce, która z ukochanego domu prowadziła ją przez lwowskie getto, Rumunię, Warszawę aż do Niemiec, a w końcu do Anglii i Kanady. Tułaczce podczas której musiała wielokrotnie zmieniać tożsamość, aby ukryć swoje pochodzenie. Opowiada o ludziach, którzy pomagali i którzy też walczyli o przetrwanie, o dobrych i okrutnych gestach, z którymi się spotkała, o ludzkiej wielkości i małości.

Jej opowieść jest prawdziwa do głębi, pozwala na chwilę przenieść się w czasy wojennej zawieruchy i poczuć emocje, rozterki i myśli młodej dziewczyny walczącej o zachowanie odrobiny normalności w świecie, który wydawał się jej całkowicie pozbawiony. To jest po prostu opowieść o wielkiej sile tkwiącej w człowieku. Sile, którą daje miłość i nadzieja.

Oto przedziwny dokument. Sam przeczytałem go jednym tchem. Dwie Kanadyjki rozmawiają po polsku o zdarzeniach sprzed lat siedemdziesięciu. Polszczyzna ich jest piękna, choć nieco archaiczna i pełna zapomnianych już znaczeń. Pierwsza z nich, starsza, to polska Żydówka ze Lwowa, druga o dwa pokolenia młodsza – to dziecko imigrantów z Polski, z Kresów, wychowana w tradycji katolickiej i patriotycznej. Pierwsza, Truda Rosenberg (a wcześniej Osterman) jest psychologiem poznawczym, druga – Hania Fedorowicz jest specjalistką od komunikacji i rozwiązywania konfliktów. Obie od lat pracują nad sposobami redukowania niechęci, nienawiści i uprzedzeń między ludźmi.

Z Przedmowy – Wiesław Łukaszewski

Dr. Truda Rosenberg jest psychologiem specjalizującym się w psychologii poznawczej. Przez długi czas nie mówiła o swoich doświadczeniach wojennych. Epizody omawiane w tym tomiku to autentyczne wydarzenia, które przeżyła osobiście jako jeden z wielu członków narodu żydowskiego. Podkreśla, że nie uważa tych przeżyć za wyjątkowe, że wielu ludzi miało podobne. Przeżycia, których doświadczyła, niewątpliwie są faktem, a jej wspomnienia to relacja naocznego świadka Szoa (po hebrajsku zagłada), które to określenie jest właściwsze zdaniem Trudy Rosenberg niż powszechnie używany wyraz Holokaust. Ten ostatni odnosi się bowiem również do kataklizmów, takich jak wybuch wulkanu, powódź lub trzęsienie ziemi. Natomiast Szoa to efekt ludzkich zamiarów i czynów.

Dr Hanna Fedorowicz jest zawodowym mediatorem, trenerem, wykładowcą, a zarazem matką pięciorga dzieci. Urodziła się w Kanadzie w patriotycznej rodzinie polskiej.

Na Uniwersytecie McGill w Montrealu odbyła studia w zakresie mediów i komunikacji społecznej, doktorat uzyskała na Uniwersytecie Salzburskim. Od dwudziestu lat mieszka w Austrii i tu założyła Europejski Instytut do spraw Rozwiązywania Konfliktów w Społeczności (European Institute for Community-Based Conflict Resolution – cbcr.eu). Specjalizuje się w procesach grupowych w kontekście konfliktów między grupami tożsamościowymi.

Każdy z nas ma swoją pamięć – to dzięki niej wiemy, kim jesteśmy. Ale czy istnieje jakieś My, które swoją tożsamość również buduje na pamięci? A jeśli tak, to czy pamięć owego My, pamięć zbiorowa, składa się z pamięci indywidualnych, autobiograficznych?

To byłoby zbyt proste. Tak jak zbiorowość nie jest wyłącznie sumą jednostek, tak samo pamięć zbiorowa nie może być sumą jednostkowych pamięci. Istnieją wprawdzie pewne analogie, lecz mogą one posłużyć tylko jako wskazówki do badania tego złożonego zjawiska, interesującego zarówno dla psychologów, jak i dla historyków, antropologów, socjologów czy literaturoznawców.

Zagadnienie pamięci zbiorowej ma więc charakter interdyscyplinarny. Przedstawiciele różnych dziedzin szukają odpowiedzi na pytanie, co owa pamięć zawiera, jakie informacje trafiają do jej zasobów, a jakie z niej znikają – lub są wymazywane. Z pamięcią zbiorową łączą się bowiem pewne procesy: jej formowania, zniekształcania, a nawet zawłaszczania.

To, do jakiej pamięci się odwołujemy – czy tej, która gloryfikuje naszą przeszłość, celebruje męczeństwo i chwali dokonania, czy może tej, w której obraz naszej wspólnoty jest nieco mniej idealizowany – wywiera istotny wpływ na to, jak traktujemy samych siebie, a także innych ludzi, tych, którzy tworzą odrębne zbiorowości. Znacząco wpłynie też na naszą przyszłość, którą dopiero zbudujemy.

Książka Tomasza Maruszewskiego jest cennym źródłem wiedzy psychologicznej nie tylko o tym, jak tworzy się i jak funkcjonuje pamięć zbiorowa, lecz przede wszystkim o tym, w jaki sposób jest użytkowana w społecznej codzienności. Ma to szczególne znaczenie w społeczeństwach trapionych przez konflikty światopoglądowe czy polityczne, bo skonfliktowane strony tworzą odmienne wersje zbiorowej pamięci dotyczącej tych samych faktów, zdarzeń czy idei. Zrozumienie istoty wielu konfliktów społecznych jest tym samym niemożliwe bez rekonstrukcji różnych wersji pamięci zbiorowej.

Z recenzji Wiesława Łukaszewskiego

Książka podejmuje ważne zagadnienie relacji między pamięcią jednostki, zwłaszcza autobiograficzną, a pamięcią zbiorową. Ta ostatnia często bywała i wciąż bywa przedmiotem rozważań historyków i socjologów, jak również politologów i antropologów kulturowych. Ale zarówno ich pojmowanie, jak i sposoby badania stosowane w tych dziedzinach wiedzy albo w ogóle ignorowały osiągnięcia psychologii akademickiej, albo też czerpały z niej bardzo selektywnie. Tomasz Maruszewski, wychodząc od ustaleń swojej nauki dotyczących funkcjonowania pamięci jednostkowej, twórczo porównuje ją z pamięcią zbiorową. Znajduje wiele podobieństw między nimi, ale też znaczące różnice.

Z recenzji Macieja Dymkowskiego

Tomasz Maruszewski – profesor psychologii, wybitny badacz pamięci autobiograficznej, od pewnego czasu zajmuje się też pamięcią zbiorową. Pracuje na Wydziale Zamiejscowym Uniwersytetu SWPS w Sopocie. Specjalizuje się w psychologii poznawczej, ale w kręgu jego zainteresowań badawczych znajdują się również zagadnienia z pogranicza psychologii poznawczej i psychologii emocji, takie jak poznawcza reprezentacja emocji. Autor Psychologii poznania i Pamięci autobiograficznej, współautor monografii Emocje – aleksytymia – poznanie (wspólnie z Elżbietą Ścigałą) oraz Psychologii. Podręcznika akademickiego. Opublikował wiele artykułów naukowych, a także prac popularyzatorskich. Ma dwoje dzieci – Joannę i Krzysztofa. Pasjonuje się muzyką barokową i fotografią.

Rok 1999. Ostatni rok przed wkroczeniem ludzkości w nowe tysiąclecie. Mattias przyszedł na świat trzydzieści lat wcześniej, w noc pierwszego lądowania człowieka na Księżycu. Pracuje jako ogrodnik, a jego największym marzeniem jest nieprzeszkadzanie nikomu, pozostanie anonimowym trybikiem w wielkiej maszynerii wszechświata. Od ośmiu lat jest z tą samą dziewczyną, ma pracę, którą kocha, oraz wielkie pudło książek poświęconych podbojowi kosmosu. Ma również przyjaciela, który gra w zespole i właśnie przygotowuje się do koncertu na Wyspach Owczych. Mattias zgadza się towarzyszyć mu w charakterze dźwiękowca. Planuje wrócić do domu po tygodniu, okazuje się jednak, że niewiele trzeba, by wywrócić do góry nogami jego stabilne, zdawałoby się, życie. Wystarczy jedna kropla, by ocean zalał ląd. Minie wiele czasu, zanim Mattias wróci do domu. By to zrobić, musi najpierw zniknąć.

„Ta paradoksalna potrzeba bycia dostrzeganym bez robienia wokół siebie hałasu i zamieszania odróżnia bohatera Harstada od wszystkich innych dręczonych lękami egzystencjalnymi mężczyzn we współczesnej literaturze [...]. To bardzo ambitny debiut”. — „Publisher’s Weekly”

„Surowe krajobrazy i opisy mieszkańców Wysp Owczych odgrywają istotną rolę w poetyckiej opowieści Harstada, na wpół dramatycznej i na wpół komicznej, wykonującej zwroty z każdą kolejną stroną książki, w miarę jak Mattias uświadamia sobie, że nie ma absolutnie żadnej kontroli nad swoim losem. To współczesna saga o pojazdach kosmicznych, lodowych krach i marzeniach o Karaibach, którą czyta się z niezwykłą przyjemnością”. — „Kirkus Reviews”

„Podobnie jak Jonathan Safran Foer, Harstad łączy zabawę formą i wyszukane słownictwo z urzekającą bezpośredniością emocjonalną”. — Dedi Felman, Words Without Borders

„Nie sposób zaprzeczyć, że Johan Harstad ma zupełnie wyjątkowy styl, jednocześnie bardzo konkretny i wzniosły [...]. Umiejętności wyczarowywania historii i konstruowania wokół niej czasu i przestrzeni z taką językową wprawą nie da się nauczyć. Trzeba się z nią urodzić. Krajan Harstada, Knut Hamsun, musi radować się w swoim niebie czy gdziekolwiek jest”. — Jakob Levinsen, “Jyllands-Posten”

Johan Harstad (ur. 1979 w Stavanger) zadebiutował w roku 2001 zbiorem Herfra blir vi bare eldre (Od teraz tylko się starzejemy). W kolejnym roku opublikował zbiór opowiadań Ambulanse (Ambulans), a w roku 2005 ukazała się jego pierwsza powieść, Gdzie się podziałeś, Buzzie Aldrinie. W roku 2009 na podstawie powieści nakręcono serial telewizyjny, w którym, u boku znanych skandynawskich aktorów, występował Chad Coleman. Książka poza Norwegią została wydana w dwunastu krajach.

Johan Harstad jest także dramaturgiem. Jego utwory sceniczne zostały opublikowane w roku 2008 w zbiorze pod tytułem Bsider (Strona B). W tym samym roku Harstad otrzymał posadę dramaturga w Norweskim Teatrze Narodowym. Dwa lata później opublikował dramat Osv. (Itd.), który zebrał świetne recenzje i został nominowany do kolejnej edycji nagród Brageprisen.

Oprócz działalności literackiej Johan Harstad zajmuje się także grafiką, produkcją muzyczną, filmem i fotografią, w ramach prowadzonej przez siebie organizacji pod nazwą LACKTR (znanej także jako The Lacktr Prpgnda Community). Od roku 2002 LACKTR odpowiedzialna jest za projekty graficzne wszystkich książek Harstada ukazujących się w Norwegii. Organizacja ma charakter non profit i współpracuje z wieloma norweskimi pisarzami, muzykami oraz twórcami sztuk wizualnych.

Autor bestsellerowej Potęgi irracjonalności łączy poczucie humoru z ekonomią behawioralną, aby zagłębić się w prawdziwie nielogiczny świat finansów osobistych i pomóc czytelnikom w zrozumieniu, dlaczego podejmują złe decyzje finansowe oraz przekazać im wiedzę potrzebną do dokonywania lepszych wyborów.

• Dlaczego gdy za coś płacimy, często odczuwamy niemal fizyczny ból?
• Dlaczego występowanie w roli własnego agenta nieruchomości może nas słono kosztować?
• Dlaczego czujemy się dobrze, przepłacając za jakiś produkt, tylko dlatego, że już wcześniej zapłaciliśmy za niego za dużo?

W książce Grosz do grosza światowej sławy ekonomista, Dan Ariely, odpowiada na te intrygujące pytania (i na wiele innych), wyjaśniając, w jaki sposób nasze irracjonalne zachowanie często torpeduje nawet najlepsze intencje w sferze zarządzania naszymi finansami. Wraz z komikiem i dziennikarzem ekonomicznym, Jeffem Kreislerem, Ariely zabiera nas w podróż w głąb ludzkiego umysłu, aby pokazać nam ukryte motywy kierujące naszymi decyzjami dotyczącymi pieniędzy.

Ariely i Kreisler analizują szeroki zakres codziennych tematów – od zadłużenia na karcie kredytowej, przez zarządzanie budżetem domowym, po letnie wyprzedaże – aby wykazać, że nasze idee dotyczące dolarów i centów często są błędne i kosztują nas więcej, niż sobie wyobrażamy. Łącząc studia przypadków i anegdoty z praktycznymi wnioskami i poradami, autorzy przedzierają się przez nieświadome lęki i pragnienia leżące u podstaw naszych najgorszych instynktów finansowych i uczą nas, jak zmienić na lepsze nasze zwyczaje związane z pieniędzmi.

Fascynująca, zajmująca, zabawna i ważna – książka Dollars and Sense to dobra inwestycja dostarczająca nam praktycznych narzędzi, których potrzebujemy, aby zrozumieć swoje decyzje finansowe i dokonywać lepszych wyborów, aby mądrzej oszczędzać i wydawać pieniądze, a co za tym idzie – aby lepiej żyć.

Recenzje międzynarodowe:

"Wartościowy przewodnik… Zajmująca i zabawna, pełna anegdot i dobrych rad – ta książka rozprawia się z trudnym tematem, dostarczając nam mnóstwa cennej wiedzy” – „Publishers Weekly”

"Zajmujący przewodnik po sposobach podejmowania decyzji finansowych. (…) Lektura obowiązkowa." – „Library Journal”

"Jeśli chcesz się nauczyć podejmować dobre decyzje finansowe, przeczytaj Grosz do Grosza. (…) Autorzy w błyskotliwy sposób przybliżają czytelnikowi ekonomię behawioralną." – „Washington Post”

"Zaskakująco świeże spojrzenie na przeszkody psychiczne, które utrudniają nam bogacenie się. To jedna z tych nielicznych książek, które sprawiają, że czujemy się dużo mądrzejsi, a jednocześnie dostarczają nam praktycznych wskazówek, dzięki którym możemy ulepszyć swoje codzienne życie." – Business Insider’s Best Business Books of 2017

Dan Ariely jest profesorem psychologii i ekonomii behawioralnej na Uniwersytecie Duke oraz założycielem i dyrektorem Center for Advanced Hindsight (Centrum Zaawansowanej Wiedzy po Fakcie). Jest autorem oraz bestsellerów „New York Timesa”: Potęga irracjonalności i Szczera prawda o nieuczciwości.

Jeff Kreisler jest laureatem nagrody imienia Billa Hicksa za skłaniającą do refleksji twórczość komediową, autorem bestsellera Get Rich Cheating, współtwórcą programu telewizyjnego The War Room with Jennifer Granholm i gospodarzem audycji radiowych. Występuje regularnie w programach stacji MSNBC, CNN, Current TV oraz Sirius/XM, jest producentem wykonawczym TheFinalEdition.com i The Final Edition Radio Hour. Pisze dla Comedy Central, IFC oraz TheStreet.com.

Daj z siebie wszystko przez jeden tydzień i odmień swoje życie na zawsze!

Mijają dni. Tygodnie. Lata. Jeśli mamy szczęście, dane nam będzie przeżyć bardzo wiele tygodni. A ile tygodni ze swojego życia pamiętasz? Które z nich najwięcej Cię nauczyły? W których najwięcej osiągnąłeś? Które zbliżyły Cię do Twojego celu, spełnienia Twojego marzenia?

To jest właśnie kuracja, którą chcę Ci zaaplikować, cywilny wariant mitycznego wojskowego hell weeku. To doświadczenie nauczy Cię wydeptywania własnych ścieżek. Da Ci, choćby częściowo, odpowiedź na pytanie, co naprawdę w Tobie drzemie.

Jeśli dożyjesz osiemdziesiątki, będziesz miał za sobą 4160 tygodni.

Może właśnie hell week będzie tym tygodniem, w którym nauczysz się najwięcej w swoim życiu? Tym, który najlepiej zapamiętasz?

Witaj w piekielnym tygodniu Bertranda.

„Moim celem było stworzenie cywilnego wariantu wojskowego hell weeku. Piekielnego tygodnia, który może sobie urządzić każdy, niezależnie od tego, czym się zajmuje. Chodzi o to, byś robił to wszystko, co robisz zazwyczaj, tyle tylko, że o wiele lepiej”.

Piekielny tydzień trenera mentalnego Erika Bertranda Larssena to drobiazgowy, rozpisany na poszczególne dni plan pokazujący, jak można zatrzymać się w codziennej gonitwie i wyjść ze strefy komfortu, wyłamać się z rutyny, sięgnąć po coś więcej. Program polega między innymi na znalezieniu właściwego punktu skupienia, planowaniu zadań i odpowiedniej mobilizacji niezbędnej do ich wykonania. Jeśli w ciągu jednego tygodnia będziesz dawał z siebie wszystko we wszystkich aspektach życia, odkryjesz, że stać Cię na o wiele więcej, niż początkowo myślałeś, i wypracujesz nowe, lepsze nawyki.

Daj z siebie wszystko przez jeden tydzień i odmień swoje życie na zawsze!

Mijają dni. Tygodnie. Lata. Jeśli mamy szczęście, dane nam będzie przeżyć bardzo wiele tygodni. A ile tygodni ze swojego życia pamiętasz? Które z nich najwięcej Cię nauczyły? W których najwięcej osiągnąłeś? Które zbliżyły Cię do Twojego celu, spełnienia Twojego marzenia?

To jest właśnie kuracja, którą chcę Ci zaaplikować, cywilny wariant mitycznego wojskowego hell weeku. To doświadczenie nauczy Cię wydeptywania własnych ścieżek. Da Ci, choćby częściowo, odpowiedź na pytanie, co naprawdę w Tobie drzemie.

Jeśli dożyjesz osiemdziesiątki, będziesz miał za sobą 4160 tygodni.

Może właśnie hell week będzie tym tygodniem, w którym nauczysz się najwięcej w swoim życiu? Tym, który najlepiej zapamiętasz?

Witaj w piekielnym tygodniu Bertranda.

„Moim celem było stworzenie cywilnego wariantu wojskowego hell weeku. Piekielnego tygodnia, który może sobie urządzić każdy, niezależnie od tego, czym się zajmuje. Chodzi o to, byś robił to wszystko, co robisz zazwyczaj, tyle tylko, że o wiele lepiej”.

Piekielny tydzień trenera mentalnego Erika Bertranda Larssena to drobiazgowy, rozpisany na poszczególne dni plan pokazujący, jak można zatrzymać się w codziennej gonitwie i wyjść ze strefy komfortu, wyłamać się z rutyny, sięgnąć po coś więcej. Program polega między innymi na znalezieniu właściwego punktu skupienia, planowaniu zadań i odpowiedniej mobilizacji niezbędnej do ich wykonania. Jeśli w ciągu jednego tygodnia będziesz dawał z siebie wszystko we wszystkich aspektach życia, odkryjesz, że stać Cię na o wiele więcej, niż początkowo myślałeś, i wypracujesz nowe, lepsze nawyki.

Ludzie od tysięcy lat spoglądali w niebo, starając się przeniknąć tajemnice gwiazd. Tymczasem psychologia istnieje od zaledwie stu dwudziestu lat, tak jakby to, co tuż obok, pod ręką, w naszym bliskim otoczeniu, nie było aż tak interesujące. A przecież świat – zarówno ten wokół nas, jak i ten w naszych umysłach – staje się coraz bardziej skomplikowany i wciąż stawia przed nami nowe wyzwania. Do tego, by choć trochę go zrozumieć, nie wystarczy nam zdrowy rozsądek ani nasze jednostkowe doświadczenie. Potrzebna jest także dobrze udokumentowana wiedza, między innymi ta płynąca z badań psychologów.

O tym, co psychologia ma dziś do powiedzenia na temat władzy, polityki i moralności, kobiet i mężczyzn, dobrych i złych ludzi, naszych zachowań, decyzji i wyborów (nie tylko politycznych), oraz o wielu innych sprawach z profesorem Bogdanem Wojciszke rozmawia Marcin Rotkiewicz.

Każdy w tej książce znajdzie pytanie, które sam chciałby zadać, a co ważniejsze – uzyska na nie mądrą odpowiedź.

Klimatyczny włoski kryminał osadzony w stolicy prosecco!

Zbliża się Boże Narodzenie. Jakiś maniak napastuje piękne sprzedawczynie z Treviso, niebezpiecznie burząc spokój radosnego czasu zakupów. Inspektor Stucky musi bezzwłocznie interweniować, ale wciąż się gubi pośród zaułków miasta i rozkoszy podniebienia.

W tym samym czasie niejaki Max Pierini opowiada na kozetce psychoanalityka swoją tragikomiczną epopeję bohatera miejskich odpadów, założyciela rodzinnego przedsiębiorstwa utylizacji śmieci zlokalizowanego poza miastem.

Przedstawiamy Wam I tom z nadzwyczajnej włoskiej serii kryminałów. W Ekspedientkach z Treviso, Pingwinach z grilla, Buffallo Billu w Wenecji, Póki jest prosecco, póty jest nadzieja (ekranizacja tej powieści w Polsce otrzymała tytuł Ostatnie prosecco hrabiego Ancilotto) i Miłość jest rozpuszczalna w wodzie Fulvio Ervas opowiada o śledztwach inspektora Stucky’ego, policjanta dżentelmena, po matce Persa, po ojcu Wenecjanina oraz o Venetto, przepięknej prowincji położonej w północno-wschodnich Włoszech.

Fulvio Ervas urodził się w Musile di Piave 23 lipca 1955 roku, nie wiedząc nic o tym, że kilka miesięcy wcześniej zmarł Albert Einstein. Kiedy już się o tym dowie, zapisze się do liceum z pełnym dumy przekonaniem, że zdobędzie jakąś naukową kompetencję. Fascynacja zwierzętami odmiennymi od człowieka doprowadza go do ukończenia studiów w dziedzinie nauk rolniczych ze specjalizacją w zootechnice na podstawie rozprawy pod niepokojącym tytułem Ochrona i utrzymanie krów rasy burlina. Uczy przedmiotów przyrodniczych w bezkresnym imperium edukacji narodowej, ale oblegają go historie. W pociągu, ogrodzie i na sali gimnastycznej wydarzenia i ludzie tłoczą mu się w głowie i nie dają spokoju, póki nie poczują, że spoczywają bezpiecznie w rękach czytelników. Zadebiutował wspólnie z siostrą Luisą powieścią Loteria (nagrodzoną Premio Calvino w 2001 roku). Mieszka w prowincji Treviso z żoną, córką i nie do końca określoną liczbą zwierząt domowych.

Ożywcza i poszerzająca horyzonty opowieść o naukowych i filozoficznych aspektach świadomości. Michael S. Gazzaniga objaśnia niektóre z najtrudniejszych pytań, jakie potrafi sformułować ludzki umysł. – STEVEN PINKER

W jaki sposób neurony stają się umysłem? W jaki sposób obiekty fizyczne – atomy, cząsteczki, związki chemiczne i komórki – tworzą żywe, różnorodne światy w naszych głowach? Problem świadomości nurtuje nas od tysięcy lat. W ostatnim stuleciu wielkie przełomy naukowe zmieniły naszą wiedzę o mózgu, a jednak zagadki, z jakimi borykali się starożytni Grecy, pozostają nierozwiązane. W Instynkcie świadomości pionier neuronauki, Michael S. Gazzaniga, splata w całość najnowsze badania naukowe i historię ludzkich rozważań o umyśle, aby ukazać czytelnikom pełny obraz tego, czego dowiedzieliśmy się o świadomości.

Idea mózgu jako maszyny, zaproponowana przed setkami lat, dała początek założeniom dotyczącym związku między umysłem a mózgiem, którym naukowcy i filozofowie pozostają wierni po dziś dzień. Według Gazzanigi ten model odwraca rzeczywistość: mózgi tworzą maszyny, ale nie można ich do nich zredukować. Z najnowszych badań wynika, że mózg jest „konfederacją” niezależnych modułów działających wspólnie. Zrozumienie, w jaki sposób z takiej organizacji może się wyłaniać świadomość, nada kierunek przyszłym badaniom mózgu i pracom nad sztuczną inteligencją i pomoże wypełnić lukę między mózgiem a umysłem.

Zajmująca i przystępna, pełna spostrzeżeń poczynionych przez długie lata prowadzenia nowatorskich badań w tej dziedzinie, książka Instynkt świadomości wytycza kierunek, w jakim podąży neuronauka przyszłości.

MICHAEL S. GAZZANIGA jest dyrektorem Centrum Badania Umysłu SAGE na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Barbara, prezesem Instytutu Neuronaki Poznawczej, pomysłodawcą i dyrektorem projektu „Prawo a neuronauka”, realizowanego przez Fundację MacArthura, a także członkiem Amerykańskiej Akademii Nauki i Sztuki, Krajowego Instytutu Medycyny oraz Narodowej Akademii Nauk. Jest autorem wielu książek popularnonaukowych, między innymi Kto tu rządzi?

Instynkt świadomości to zajmująca i pouczająca lektura poświęcona zagadnieniom, o których inni często piszą w sposób nudny lub niezrozumiały. Michael S. Gazzaniga był jednym z pierwszych naukowców naszych czasów, którzy ośmielili się poruszyć temat świadomości. Zajmuje się nim od pięćdziesięciu lat i nieustannie dzieli się z nami nowymi, interesującymi pomysłami. Twoja świadomość będzie zachwycona. – JOSEPH E. LEDOUX, Profesor Uniwersytetu Nowojorskiego, dyrektor Emotional Brain Institute

Podążając śladem pionierskich idei Herberta A. Simona, autora artykułu The Architecture of Complexity (Architektura złożoności), oraz Marvina Minsky’ego, autora książki The Society of Mind (Społeczeństwo umysłu), Michael S. Gazzaniga ukazuje nam demokrację świadomości. Opisuje, w jaki sposób poszczególne neurony i sieci neuronalne konkurują ze sobą, aby sygnalizować własne rozumienie poznawczych mikroświatów, w których funkcjonują. Wyjaśnia, że każdy moduł [ludzkiego mózgu] jest głosem, który w połączeniu z innymi glosami tworzy zagadkowy chór nazywany świadomością. – DAVID KRAKAUER, Prezes Santa Fe Institute, specjalista w dziedzinie systemów złożonych

Wszyscy powinniśmy być wdzięczni Michaelowi S. Gazzanidze za to, że nie ustaje w wysiłkach, aby skłonić nas do myślenia o trudnych problemach. Dla wszystkich, którym zależy na psychologii, ta podróż będzie miała wielką wartość. – MICHAEL POSNER, Profesor psychologii, Uniwersytet Stanu Oregon

Kto jest bardziej inteligentny, Azjaci czy mieszkańcy Zachodu? Czy rzeczywiście Ludzie Księgi uzyskują lepsze rezultaty w nauce? Czy grupowe różnice w wynikach testów można uzasadniać czynnikami genetycznymi? Co mogą zrobić rodzice, by podnieść poziom inteligencji swoich dzieci? Co sprawia, że niektóre narodowości wyróżniają się w inżynierii, a inne w nauce? Czy szkoły mogą zlikwidować różnice w osiągnięciach edukacyjnych pomiędzy przedstawicielami różnych klas społecznych i ras?

Od pesymistycznych tez książki "The Bell Curve" po bardziej współczesne kontrowersje wokół poglądów genetyka Jamesa Watsona na temat rasy i inteligencji konsekwentnie nie brano pod uwagę jednego czynnika – kultury. Podobnie jak kiedyś Stephen Jay Gould w książce "The Mismeasure of Man", wybitny psycholog społeczny Richard E. Nisbett mierzy się z poglądem, iż o inteligencji przesądza biologia, twierdząc, że to głównie kultura odpowiada za kształtowanie naszego potencjału. Intelekt nie zależy jego zdaniem przede wszystkim od genów, lecz determinuje go zwłaszcza oddziaływanie społeczne.

Niezliczone dane wyjaśniające, dlaczego dzięki szkołom rozwijamy się intelektualnie, jak przynależność do danej klasy społecznej wpływa na iloraz inteligencji oraz jak czynniki kulturowe decydują o tym, że różne grupy mają odmienne predyspozycje, sprawiają, że książka „Inteligencja. Sposoby oddziaływania na IQ” z pewnością zajmie należne jej miejsce wśród literatury przedmiotu. Nisbett zdecydowanie podkreśla potrzebę gruntownej zmiany naszego podejścia do edukacji, twierdząc, że to czynniki podatne na zmiany i możliwe do kontrolowania, jak szkoły i otoczenie społeczne, a nie wrodzony kod genetyczny, odpowiadają za nasz rozwój intelektualny.

Jako pierwsza istotna publikacja tak jednoznacznie i zdecydowanie opowiadająca się za centralną rolą kultury w kształtowaniu możliwości poznawczych, książka ta z pewnością na nowo rozpali burzliwą debatę na temat roli i odpowiedzialnego udziału społeczeństwa w formowaniu ilorazu inteligencji, a w rezultacie przyniesie daleko idące konsekwencje dla systemu oświaty, gospodarki i całego społeczeństwa.

Fragmenty recenzji:

"Książka Nisbetta to niezwykle ważna analiza czynników determinujących iloraz inteligencji, zasługująca na to, by wywrzeć istotny wpływ na politykę edukacyjną. Rozmach i klarowność argumentacji sprawia, że jest lektura obowiązkowa nie tylko dla osób zajmujących się naukami społecznymi, ale także dla szerokiego grona czytelników".

Daniel Osheron

"Ta książka to wspaniałe antidotum na dominujący pogląd, iż nasze geny uniemożliwiają nam zwiększenie inteligencji i poprawę wyników w nauce. Jej szczególnym atutem jest niezłomność w przekonywaniu, że przypadki faktycznego podwyższenia możliwości poznawczych przeważają nad matematycznymi dowodami, że jest to niemożliwe".

James R. Flynn

Gdy kończyliśmy pracę nad tym poradnikiem, cztery nasze artykuły znajdowały się w recenzji (w zachodnich czasopismach: psychologicznych, medycznych, marketingowych), cztery kolejne pisaliśmy, przygotowywaliśmy trzy granty, prowadziliśmy międzynarodowe badania stanowiące podstawę kilku następnych prac, a kilka szkiców opartych na już policzonych danych czekało na dokończenie. Kiedy zaczynaliśmy przygodę z pisaniem, takie tempo było nie do wyobrażenia, gdyż przygotowanie nawet polskiego tekstu wymagało co najmniej 12 miesięcy. Napisaliśmy więc poradnik, który kiedyś, na początku naszej drogi, sami chcielibyśmy przeczytać. I podpowiadamy w nim, jak zacząć swoją przygodę z pisaniem. Ufamy, że dzięki niemu droga od „kiedyś” do „dzisiaj” nie zajmie Czytelnikowi tyle czasu, co nam: kilkanaście czy kilkadziesiąt lat.

Praca dyplomowa powinna być zrozumiała nie tylko dla autora, lecz także – i przede wszystkim – dla czytelnika. Wojciech Kulesza i Dariusz Doliński piszą, w jaki sposób pracować nad pisaniem pracy dyplomowej, aby to osiągnąć. Jak powiadają: „Łatwo jest pisać trudno. Trudno jest pisać łatwo”. I pokazują, jak pisać tekst łatwy dla czytelnika. - Bogdan Wojciszke

Wiele razy myślałem o tym, że łatwiej jest samemu napisać pracę naukową niż poradzić komuś, jak on taką pracę powinien napisać. Wojciech Kulesza i Dariusz Doliński – bez żadnej łopatologii – mądrze , cierpliwie i dowcipnie podsuwają przyszłym autorom prac magisterskich świetne pomysły. Jeśli studenci (co wcale nie jest pewne) przeczytają ten poradnik, to bez wątpienia napiszą bardzo porządne prace magisterskie. Czytajcie więc, bo warto! - Wiesław Łukaszewski

Wszyscy, którzy zgłaszają się po pomoc po zerwaniu z kontrolującym partnerem, mają do opowiedzenia unikalną historię, a jednak wszystkie te historie mają niemal identyczny przebieg. Najpierw jesteś zdezorientowany, a potem zrezygnowany i zrozpaczony. Z czasem masz coraz mniejszy wpływ na własne życie. Partner coraz skuteczniej odizolowuje cię od ludzi, którzy mogliby dać ci wsparcie i pomoc. Twoje własne granice i zrozumienie tego, co jest dobre, a co złe, są stopniowo zacierane. Na oczach przyjaciół, rodziny i kolegów z pracy jesteś niszczony od wewnątrz. Aż w końcu całkowicie się zatracasz.

SĄ WSZĘDZIE. Psychopatę możesz spotkać w miejscu pracy, wśród znajomych i w najbliższej rodzinie. Psychopata potrafi wzbudzić zaufanie i być czarujący, ale jego jedynym celem, który uświęca wszystkie środki, jest władza. Ten, kto da się omamić, zostanie zmanipulowany i wykorzystany do tego stopnia, że może minąć wiele lat, zanim znów stanie się sobą. Ta książka daje ci wiedzę niezbędną do tego, by dostrzec sygnały ostrzegawcze i przerwać tę grę. „Test psychopaty” napisał psycholog Dag Øyvind Engen Nilsen, który wykłada metodologię testów psychologicznych w NTNU i Høyskolen Kristiania. Test, który opracował, daje wgląd w to, czym psychopata różni się od innych ludzi. Książka zawiera również historie z życia wzięte oraz porady, jak wyrwać się spod kontroli psychopaty.

Psycholog Dag Øyvind Engen Nilsen od 2007 roku pracuje jako niezależny doradca i terapeuta. Wykłada metodologię testów psychologicznych w NTNU i Høyskolen Kristiania i recenzuje system certyfikacji DNV-GL dla testów psychologicznych. Były redaktor merytoryczny psykopaten.info, autor kilku książek o testowaniu, statystyce i zarządzaniu.

Życie człowieka rozwija się w czasie – ale pasja, chęć poznania i dociekliwość badawcza pozostają poza czasem.

Poza czasem jest również ambicja, siła woli i system wartości. Oczywiście nie są one niezmienne, często ujawniają się w odpowiedzi na rozmaite wyzwania, dzięki którym człowiek może się przekonać, jaki jest naprawdę.

Zapraszamy do niezwykłej rozmowy z profesorem Janem Strelauem – nestorem polskiej psychologii i światowej rangi badaczem temperamentu, zapalonym narciarzem i niestrudzonym podróżnikiem – o życiu, pracy, rodzinie i podróżach, a także o tym wszystkim, co było dla niego trudne, radosne lub fascynujące, nie tylko w badaniach, ale też w codzienności.

Prof. dr hab. Jan Strelau

Urodził się w 1931 r. w Gdańsku. Podjął studia filozoficzne w 1951 r. w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a po dwu latach przeniósł się do Warszawy, gdzie w latach 1953-1958 studiował psychologię na Uniwersytecie Warszawskim. Po zakończeniu studiów rozpoczął pracę na macierzystym wydziale jako asystent. Stopień doktorski uzyskał w 1963 r. , zaś pięć lat później - habilitację na podstawie monografii Temperament i typ układu nerwowego. Tytuł i stanowisko profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1976 r., zaś w 1979 r. powołany został na stanowisko dyrektora Instytutu Psychologii, którym kierował do 1981 r. W 1982 r. uzyskał tytuł i stanowisko profesora zwyczajnego w Uniwersytecie Warszawskim.

Członek rzeczywisty PAN, członek Akademii Europejskiej (Academia Europaea) i członek korespondent Fińskiej Akademii Nauk. Otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego oraz Państwowego Uniwersytetu Nauk Humanistycznych w Moskwie. Należy do wielu międzynarodowych towarzystw naukowych, w latach 1996 - 2000 był m. in. wice-przewodniczącym Międzynarodowej Unii Nauk Psychologicznych.

Jest pionierem badań w zakresie psychologii różnic indywidualnych w Polsce i twórcą regulacyjnej teorii temperamentu. Opublikował około 200 prac, w tym 31 książek, których jest autorem, współautorem lub redaktorem naukowym. Do najbardziej znaczących należą monografie: Temperament, Activity, Personality (1983, Academic Press; przekład polski - PWN, 1985) oraz Temperament: A Psychological Perspective (1998, Plenum Press; przekład polski pt. Psychologia temperamentu, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998). Jest także redaktorem naukowym i współautorem 3-tomowego podręcznika: Psychologia: podręcznik akademicki (Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2000). Za swoją działalność był wielokrotnie nagradzany. Otrzymał m.in. nagrodę Fundacji Humboldta (1990) i Towarzystwa Maxa Plancka (1992) za wybitne osiągnięcia w zakresie badań nad osobowością oraz nagrodę "New Europe Prize 1997" za osiągnięcia w zakresie kształcenia akademickiego i badań naukowych, ufundowaną przez sześć instytutów badań zaawansowanych - Standford, Princeton, Chapel Hill, Berlin, Uppsala i Wassenaar.